Stan cywilny – prawny i prawniczy termin, który odnosi się do sytuacji prawnej osoby fizycznej.
W pierwszym znaczeniu używanym głównie w aktach normatywnych, stan cywilny określa sytuację osobistą danej osoby, podstawowe dane osobowe, pozycję w rodzinie (posiadanie członków rodziny np. dziecka czy współmałżonka). W języku potocznym stan cywilny to natomiast fakt pozostawania lub też niepozostawania w związku małżeńskim (stan wolny lub zajęty).
Osoba stanu wolnego nie pozostaje związku małżeńskim, jest więc panną, kawalerem, wdową, wdowcem lub osobą rozwiedzioną. W odwrotnym wypadku, o osobie związanej małżeństwem powiemy, iż jest zamężna (w przypadku kobiet) lub że jest żonaty (w przypadku mężczyzn).
Stan cywilny może mieć znaczenie w różnych dziedzinach prawa min. w prawie rodzinnym, cywilnym, administracyjnym czy podatkowym.