Małżeństwo – związek pomiędzy dwojgiem ludzi, którzy zazwyczaj połączeni są ze sobą emocjonalnie, ekonomicznie oraz prawnie. Małżeństwo nie jest jednoznacznym pojęciem, gdyż zróżnicowanie form życia małżeńskiego uniemożliwia uniwersalne zdefiniowanie małżeństwa. W kulturze europejskiej stanowi ono instytucję prawną, w w większości religii stanowi ono także instytucję sakramentalną.
Na całym świecie istnieje duże zróżnicowanie form małżeństwa. Ze względu na ilość osób w związku małżeńskim wyróżnić można podział na monogamię oraz poligamię. Monogamia, inaczej jednożeństwo oznacza małżeństwo jednego mężczyzny oraz jednej kobiety. Prawodawstwo większości krajów dopuszcza jedynie związki małżeńskie monogamiczne oparte o związek osób różnej płci. Tak samo uregulowane zostało małżeństwo w polskim prawie. Wyłącznie związki monogamiczne dopuszczalne są także w kościołach chrześcijańskich, tzw. małżeństwo sakramentalne.
Poligamia (wielożeństwo) dopuszcza natomiast związki w których osób jednej płci może być więcej. Możliwy jest związek jednego mężczyzny z kilkoma kobietami tzw. poligynia, lub jednej kobiety z wieloma mężczyznami (poliandria). Poligamia dopuszczalna jest w niektórych krajach Afryki oraz Azji. Zwłaszcza w krajach w których dominującą jest religia muzułmańska.
Od roku 2001 w coraz większej ilości krajów możliwe są związki małżeńskie par o tej samej płci. W związku z tym powstała także pośrednia instytucja związków partnerskich, które nadają związkom dwojga osób bez względu na płeć, takie same lub zbliżone do małżeństwa uprawnienia.
Zwyczaje dotyczące małżeństw są różne w poszczególnych krajach oraz społecznościach. W niektórych kulturach ściśle przestrzegana jest zasada wyboru małżonka przez rodziców. Zwyczaj ten spotkać można szczególnie w Indiach i Pakistanie. W kulturze polskiej istniała swego czasu instytucja swatów, którą zastępują obecnie tzw. biura matrymonialne. W obecnych czasach w większości społeczeństw opiera się na indywidualnym oraz swobodnym wyborze partnerów. Swego czasu zawarcie małżeństwa poprzedzone musiało być zaręczynami oraz okresem narzeczeństwa. Polska tradycja katolicka przed ślubem kościelnym nakazuje wygłoszenie przez dwa kolejne tygodnie, podczas mszy w parafiach każdego z narzeczonych tzw. zapowiedzi.
Zawarcie małżeństwa może mieć skutki oraz formę świecką jak i wyznaniową. Ślub cywilny zawierany jest w świetle prawa rodzinnego natomiast ślub kościelny wiąże małżonków zgodnie z prawem danego Kościoła czy też związku wyznaniowego. Istnieje także możliwość zawarcia ślubu konkordatowego, który jest ślubem kościelnym, mającym jednocześnie status ślubu cywilnego.
W małżeństwie bardzo ważnymi są relacje, zwłaszcza uczuciowa, seksualna, materialna czy też rodzicielska. Czynniki, które sprzyjają udanemu małżeństwu to miłość, podobne pochodzenie, światopogląd, poziom wykształcenia czy też inteligencji. Bardzo ważną jest także umiejętność dialogu i porozumiewania się małżonków, a także pielęgnowanie i rozwijanie ich więzi uczuciowej.