Swaćba – staropolska, słowiańska forma ślubu małżeńskiego inaczej wesele. Uroczysta ceremonia zawierania małżeństwa, która polegała na składaniu w obecności Żercy i Swata przysięgi przed bogami.
Swaćba poprzedzana była zwyczajem swadźby czyli zwyczajem swatania. U dawnych Słowian małżeństwo było przyjacielską, dobrowolną umową, wiążącą rodziny stałą przyjaźnią, która potwierdzona była darami o równej wartości. Posag był równy wianu, jeszcze w czasach polski szlacheckiej. Błędną jest szeroko znana opinia, iż małżeństwo zawierało się w ówczesnych czasach poprzez powszechnie akceptowany gwałt, uprowadzenie lub kupno.
Istotną rolę w swaćbie odgrywał Swat, człowiek bywalec, który cieszył się powagą oraz uznaniem. Pośród prostego ludu swat zawierał małżeństwa jeszcze w XIX i XVI wieku, spełniając rolę urzędnika stanu.