Oczepiny – dawny obrzęd weselny znany przez większość słowiańskich ludów, w trakcie którego panna młoda zmieniała stan panieński na zamężny. Nazwa tego obrzędu pochodzi od czepca tj nakrycia głowy noszonego przez mężatki zamiast panieńskiego wianka.
Tradycyjne oczepiny odbywały się o północy. Pannę młodą przeprowadzano do bocznej izby w której zdejmowano jej wianek, ścinano warkocz, a zamężne kobiety zakładały jej czepiec. Misternie haftowany weselny czepiec z białego płótna, był najczęściej podarunkiem od matki chrzestnej. Naznaczony znakiem krzyża, umieszczony na głowie czepiec stawał się atrybutem małżeństwa.
Oczepinom towarzyszyło wiele zwyczajów. Zgodnie z jednym z nich panna młoda zrzucała i udawała, że depcze czepek, drużbowie wkładali jej na głowę męski kapelusz czy uciekała przed mężatkami próbującymi ją oczepić. Przed oczepinami „broniła” się sama lub pomagali jej w tym żonaci mężczyźni.
Współcześnie oczepiny wyglądają trochę inaczej. Również odbywają się koło północy, a towarzyszą im różne zabawy. Przykładem może być rzucanie welonem przez pannę młodą i muszką przez pana młodego.